საერთაშორისო პრაქტიკის გაზიარება საქართვ...

საერთაშორისო პრაქტიკის გაზიარება საქართველოში

საერთაშორისო პრაქტიკის გაზიარება ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების მართვის გაუმჯობესებისა და შესაძლებლობების განვითარებისათვის საქართველოში

30 ოქტომბერი 2017  /   თბილისი, საქართველო
 
საქართველოს კანონი „ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის შესახებ“ 2007 წელს ამოქმედდა. აღნიშნული კანონი არეგულირებს ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის წევრთა საერთო ქონების მოვლა-პატრონობის ურთიერთობებს. ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობა არის მრავალბინიან სახლში მდებარე საცხოვრებელი და არასაცხოვრებელი, მათ შორის, კომერციული მიზნებისათვის გამოყენებული ფართობის მესაკუთრეთა გაერთიანება. აღსანიშნავია,  რომ კანონს და მის გარშემო საინფორმაციო კამპანიას შედეგად მეტი ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის რეგისტრაცია მოჰყვა, რაც საწყის მაჩვენებელთან შედარებით, მკვეთრი ზრდა იყო. კანონის მიხედვით, ორზე მეტი ბინის მქონე მრავალბინიან სახლში, ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობა (ბ.მ.ა.) წარმოქმნილად ითვლება. აღნიშნული პრინციპი გადმოტანილია გერმანული კანონმდებლობიდან, თუმცა ამ უკანასკნელში ბ.მ.ა. დაარსებულად საცხოვრებელ სახლში 2 მესაკუთრის არსებობის შემთხვევაშიც ითვლება, რაც წარმოიშვება ქონების გაყოფის დეკლარაციის შედგენისა და პირველი ბინის გაყიდვისაგან. საქართველოში ბ.მ.ა.-ს შესაძლებელია ჰქონდეს  წესდება და სხვა საჭირო რეკვიზიტები, როგორიცაა ბეჭედი, საბანკო ანგარიში, ა.შ. 
გამგეობაში აღრიცხვა ბ.მ.ა.-ებს საშუალებას აძლევს მონაწილეობა მიიღონ თანადაფინანსების პროგრამაში, რომელიც შენობის სარემონტო სამუშაოების ამა თუ იმ ნაწილს ფარავს. 
 
საქართველოს ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის შესახებ კანონი არეგულირებს ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის წევრთა საერთო ქონების მართვასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს, განსაზღვრავს ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის ფორმებსა და ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის წევრთა საკუთრების ფორმებს, აგრეთვე ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის წარმოშობის, ჩამოყალიბების, საქმიანობისა და ლიკვიდაციის ძირითად სამართლებრივ პირობებს.    
 
აღსანიშნავია, რომ საქართველოში ადგილობრივ თვითმმართველობას საცხოვრისის სფეროში როლი ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანული კანონით, ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსით ენიჭება, რაც  ჩამოყალიბებულია მე-16 მუხლის ფ) პუნქტით: უსახლკაროთა თავშესაფრით უზრუნველყოფა და რეგისტრაცია. გარდა ამისა, ზოგი მოვალეობა საცხოვრისთან დაკავშირებით სხვა უფლებამოსილებებიდან გამომდინარეობს, მაგ., როგორიცაა ადამიანის ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს შექმნა ადგილობრივი მნიშვნელობის ობიექტებზე შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებისათვის, ბავშვებისა და მოხუცებისათვის სათანადო ინფრასტრუქტურის განვითარება, მათ შორის, საჯარო თავშეყრის ადგილებისა და მუნიციპალური ტრანსპორტის სათანადოდ ადაპტირებისა და აღჭურვის უზრუნველყოფა; საზოგადოებრივი განათლების მიზნით ღონისძიებების გატარება და სოციალური დახმარება (მუხლი 16).
 
ქ. თბილისის 2017 წლის ბიუჯეტში, V თავის მე-5 მუხლი ეთმობა პრიორიტეტს „ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების განვითარება“, ხოლო მისი ქვეპროგრამაა „ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების განვითარების ხელშეწყობა“ (ქ. თბილისის 2017წ. ბიუჯეტი). ეს ჯერჯერობით მხოლოდ თანადაფინანსებით გამოიხატება. ცალკეული ინიციატივები ერთჯერადი პროექტების სახეს ატარებს. მაგ., დიდუბის გამგეობის მიერ შექმნილი საიტი monitoring.org.ge და საბურთალოს გამგეობის საპილოტე პროექტი „მართე შენი ქალაქი“ (აღნიშნული პროექტი 2016 წლის დეკემბერში დასრულდა). პროექტის - „გზად საბინაო სექტორის რეფორმებისაკენ - ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანებების პოტენციალის ამაღლება აზერბაიჯანში, ბელარუსში, მოლდოვაში, საქართველოსა და უკრაინაში“ ფარგლებში საქართველოს სამ ხალხმრავალ ქალაქში, მათ შორის დედაქალაქში, ჩამოყალიბდა ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების სამართლებრივ-ტექნიკური დახმარების რესურსცენტრები. თბილისის რესურსცენტრი ჩამოყალიბდა საბურთალოს გამგეობის ბაზაზე. რესურსცენტრი ამხანაგობებს უწევს სამართლებრივ-ტექნიკურ დახმარებას და ამხანაგობების თავმჯდომარეებს ტრენინგებს უტარებს საერთო ქონების მართვისა და ენერგოეფექტურობის საკითხებზე. ბენეფიციარ ამხანაგობებს მიეწოდათ ინფორმაცია სამართლებრივ, მართვის, ენერგოეფექტურობის, ა.შ. საკითხებზე, რამაც გაზარდა მათი შესაძლებლობები. მოხდა ახალი ამხანაგობების რეგისტრაცია; კონსულტაციები ეწევათ ამხანაგობის წევრებს და ჩამოყალიბდა საბურთალოს რაიონის ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების ასოციაცია, რომელიც დაახლოებით 25 წევრს მოიცავს. ეს ყველაფერი არის დადებითი ძვრები, მაგრამ ქალაქის მასშტაბით პრობლემები მასიურია. მწვავე პრობლემებია: საერთო ქონების მართვის პასუხისმგებლობის შესახებ ცნობიერების ამაღლებისა და  პროფესიონალური მართვის საჭიროება, საწევრო შენატანის შეგროვების პრობლემა, დეგრადირებული საბინაო ფონდი, სისუფთავისა და წესრიგის დაცვა, ენერგოეფექტურობა, ბარიერების გარეშე გარემოს შექმნის სიძნელე,  ამხანაგობის მართვის ეფექტურობა, ა.შ. 
 
იმისათვის, რომ მოხდეს არსებულ პრობლემებზე რეაგირება და მათი გადაჭრა, საჭიროა თანმიმდევრული მიდგომის შემუშავება. ამ მხრივ კი გადასადგმელია ნაბიჯები სხვადასხვა მიმართულებით, რათა მიიღწეს კონკრეტული შედეგები. უპირველეს ყოვლისა, პრიორიტეტად უნდა დარჩეს მოსახლეობის ინტერესების დაცვა, საბინაო ფონდის შენარჩუნება და განვითარება. მეორე მხრივ, გასათვალისწინებელია არსებული შეზღუდვები, რაც არის მწვავე სოციალურ-ეკონომიკური ფონი, დეგრადირებული და ავარიული საბინაო ფონდი და მისი ეფექტური მართვის  არარსებობა. თუმცა, ამის მიუხედავად, საჭიროა მსჯელობა შესაძლებლობებზე, რაც არსებულ ვითარებაში, ან მისი შეცვლის შემთხვევაში წარმოიშობა. ამ მხრივ, საინტერესოა ყურადღება მიექცეს საერთაშორისო გამოცდილებას და იმას, თუ რამდენად პერსპექტიული იქნებოდა საქართველოში საუკეთესო საერთაშორისო პრაქტიკების გადმოტანა.
 
მიგვაჩნია, რომ ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის შესახებ კანონში უნდა შევიდეს ცვლილებები, რათა საქართველოში დაინერგოს უძრავი ქონების მართვის თანამედროვე მეთოდები და პრინციპები. 
 
პროფესიონალური მართვა
ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობას საქართველოში უმეტეს შემთხვევაში მართავს მის წევრთა (აღნიშნულში იგულისხმება როგორც ბინის, ასევე კომერციული/არაკომერციული მიზნების ფართობის მესაკუთრე) შორის არჩეული თავმჯდომარე და იშვიათ შემთხვევაში, მოწვეული მმართველი. უმეტეს ბ.მ.ა.-ების მაგალითზე საქართველოში, მრავალბინიანი სახლის მართვა არ არის ანაზღაურებადი საქმიანობა, რადგან კანონი მსგავსს არ ითხოვს, პრაქტიკაში კი ეს ჩვევა არ ჩამოყალიბდა. 2007 წლიდან მოგვეპოვება ზოგიერთ შემთხვევაში ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების თავმჯდომარეების საარჩევნო კამპანიის რესურსად გამოყენების პრეცედენტი საბიუჯეტო წახალისების საფუძველზე, რაც გახდა მისი გაუქმების საფუძველი 2013 წელს. 
 
აღსანიშნავია, რომ ევროკავშირის ქვეყნებში მრავალბინიან სახლებს ძირითადად მართავს პროფესიონალი მმართველი - ფიზიკური ან იურიდიული პირი. ბინათმესაკუთრეთა შორის არჩეული თავმჯდომარე მხოლოდ მცირე რაოდენობის ბინებიანი კორპუსების შემთხვევაში გვევლინება ძირითად მმართველად. ზოგ ქვეყანაში ეს საკითხი კანონმდებლობითაა რეგულირებული, ზოგში კი ჩამოყალიბებული ჩვეულების საფუძველზე.
 
გერმანია
მრავალბინიანი სახლის მესაკუთრე შეიძლება იყოს როგორც ფიზიკური, ასევე იურიდიულ პირი. ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანება (საერთო ქონების მართვა) გერმანიაში წარმოიქმნება ავტომატურად მრავალბინიან სახლებში, სადაც არის მინიმუმ ორი მესაკუთრე. არ არსებობს ცალკე კანონი ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების/გაერთიანებების შესახებ. საერთო ქონების მართვა რეგულირდება სხვადასხვა კანონის ფარგლებში. საკანონმდებლო ბაზა, რომელიც არეგულირებს ბინათმესაკუთრეთა შორის ურთიერთობებს:
  • კანონი საცხოვრებელი საკუთრების უფლების შესახებ (Wohnungseigentumsgesetz - WEG).
  • ბინაში საერთო საკუთრების გაყოფის დეკლარაცია  (Teilungserklärung)
  • ​ბინის შიდა განაწესი (Hausordnung)
გერმანიაში არ არის წილობრივი მშენებლობის პრაქტიკა. აშენებულ მრავალბინიან სახლს ჰყავს ერთი მესაკუთრე (ძირითადად, ინვესტორი). ბინის გაყიდვამდე, ამშენებელი კომპანია, როგორც წესი, რაიონული ადმინისტრაციიდან გამოითხოვს „საერთო და წილობრივი საკუთრების გაყოფის ცნობას“ და შემდეგ ნოტარიული წესით ადგენს „ბინაში საერთო საკუთრების გაყოფის დეკლარაციას“, რომლის შედეგადაც მრავალბინიანი სახლი იყოფა კერძო ბინებად.  ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანება ჩამოყალიბებულად ითვლება მას შემდეგ, რაც გაიყიდება პირველი ბინა (ანუ, წარმოიშვება ორი ბინათმესაკუთრე). ბინის ახალი მესაკუთრე ავტომატურად ხდება ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანების წევრი და ემორჩილება წესდებას.
ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანების შექმნა გერმანიაში ხდება:
ბინათმესაკუთრეთა შორის ხელშეკრულების საფუძველზე
ერთპიროვნული მესაკუთრის მიერ, საერთო ქონების გაყოფის შედეგად

ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანების მმართველი ორგანოა მის წევრთა საერთო კრება. 
ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანების წევრებს აქვთ შესაძლებლობა შექმნან სამმართველო საბჭო (ორი წევრი და თავმჯდომარე). გერმანიაში მრავალბინიან სახლებში საყოველთაოდ მიღებული მეთოდია პროფესიონალური მართვა, რომელსაც დაქირავებული მმართველი (ფიზიკური პირი ან კომპანია) ახორციელებს.
გერმანიაში კომუნალური გადასახადები წინსწრებით იფარება. გამოთვლილია საშუალო წლიური გადასახადი და ნაწილდება 12 თვეზე. წლის ბოლოს ხდება დაანგარიშება და შესაბამისად, თანხის დამატება, ან უკან დაბრუნება. 
პროფესიონალური მართვისათვის ბინათმესაკუთრეები იხდიან ყოველთვიურ საწევრო შენატანს, რომელიც წილობრივად ნაწილდება თითოეულ ბინათმესაკუთრეზე. Verwalter - უძრავი ქონების მმართველი. პროფესიონალი უძრავი ქონების მმართველების მომზადება ხდება დუალური პროფესიული განათლების ფარგლებში 3 წლის განმავლობაში. სხვადასხვა სასწავლებელი სტუდენტებს სთავაზობს სწავლისა და პროფესიის დაუფლების პარალელურ რეჟიმს. სერტიფიცირების გამოცდას ორგანიზებას უწევს სამრეწველო პალატა. გამოცდა მოიცავს შემდეგ კომპონენტებს: 
1. უძრავი ქონების მართვა (წერითი), 180წთ
2. ბუღალტერია (წერითი), 90წთ
3. ზოგადი საკანონმდებლო საკითხების ცოდნა (წერითი), 90წთ
4. ზეპირი პრეზენტაცია და პოტენციურ კლიენტთან  მოლაპარაკებების სიმულიაცია, 45წთ. (www.jildom.com).
 
საერთო ჯამში, პროფესიონალური მართვა აისახება საბინაო ფონდის კარგ მდგომარეობაში შენარჩუნებაზე და განვითარებაზე. ცნება „შესაბამისი მართვა“ WEG კანონის მიხედვით, მოიცავს შემდეგ კომპონენტებს:
1.ბინაში ცხოვრების წესების შედგენა; 
2. საერთო ქონების სათანადო მდგომარეობაში შენარჩუნება და რემონტი; 
3. შენობის ხანძრის საწინააღმდეგო დაზღვევა მისი მთლიანი ღირებულების ფარგლებში, ისევე როგორც ბინათმესაკუთრეთა და მიწის მფლობელთა წილების მიხედვით პასუხისმგებლობის აცილებისაგან დაზღვევა; 
4. წილების მიხედვით შენატანების შეგროვება ქონების შესაბამის მდგომარეობაში შესანარჩუნებლად; 
5. სამეურნეო გეგმის შედგენა; 
6. ყველა ღონისძიების მიღება, რაც აუცილებელია სატელეფონო კავშირის, რადიომიმღები აღჭურვილობის ან ენერგომომარაგების ჩასართავად, თუ ეს ამა თუ იმ ბინათმესაკუთრეთა ინტერესებშია. (WEG, მუხლი 21).
 
ლატვია
ლატვიის „საცხოვრებელი სახლების მართვის“ კანონის თანახმად, ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანების მმართველად შეიძლება იყოს მოწვეული სააქციო საზოგადოება, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება, ბინათმესაკუთრეთა კოოპერაციული საზოგადოება, ასოციაცია, ან სხვა ტიპის იურიდიული ან ფიზიკური პირი. თუ საცხოვრებელი ფართი აღემატება 1500 კვადრატულ მეტრს, საჭიროა პროფესიონალური უძრავი ქონების მართვა და შესაბამისი განათლების მქონე მმართველი. ეკონომიკის სამინისტროსთან შექმნილია  საცხოვრისის მმართველთა რეესტრი (https://bis.gov.lv/bisp/), სადაც აღრიცხულია ყველა ფიზიკური და იურიდიული პირი. რომელიც ჩართულია საცხოვრისის მართვაში. 2016 წლის 1 სექტემბერის მონაცემებით, დარეგისტრირებულია 644 მმართველი (ინეტა გეიპელე, 2016).
 
მრავალბინიანი სახლის მართვისათვის საჭიროა ლატვიური განათლების კვალიფიკაციის ჩარჩოს მინიმუმ მეოთხე, ხოლო ევროპული საკვალიფიკაციო ჩარჩოს მინიმუმ მეხუთე დონის განათლება საცხოვრისის მართვის სფეროში.  (გ. ბეირკმანის, 2011; იურის ვიჯისი, 2015). რიგის ტექნიკურ უნივერსიტეტს აქვს შემუშავებული უძრავი ქონების მართვის საბაკალავრო, სამაგისტრო და სადოქტორო პროგრამები. სხვადასხვა კერძო სასწავლებლებს აქვთ შემუშავებული პროფესიული განათლების პროგრამები. იმ შემთხვევაში, თუ ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის თავმჯდომარის არჩევა არ მოხდება, საცხოვრისის მმართველს ნიშნავს ადგილობრივი თვითმმართველობა.
 
პოლონეთი
„შენობებში საკუთრების შესახებ“ 1995 წლის კანონი არის ბინათმესაკუთრეთა ასოციაციების შექმნის საფუძველი. ბინათმესაკუთრეთა ასოციაციის წევრობა არის ავტომატური და სავალდებულო.  ასოციაცია იმართება არჩეული საბჭოს მიერ და ხშირ შემთხვევაში, ქირაობს  უძრავი ქონების  პროფესიონალ მმართველს. პოლონეთში კანონის მიხედვით, 7 ბინამდე მრავალბინიანი სახლის მართვა შეუძლიათ თავად მფლობელებს, ან პროფესიონალ მმართველს. ყველა სხვა შემთხვევაში, ბინათმესაკუთრეთა ასოციაციები ვალდებულები არიან დაიქირაონ პროფესიონალი მმართველი. 2010 წლისათვის ქვეყანაში იყო 18,000 ლიცენზირებული მენეჯერი, რომლებსაც შეეძლოთ ინდივიდუალურად ან იურიდიული პირის მეშვეობით ჩართულიყვნენ უძრავი ქონების მენეჯმენტში. საშუალოდ,  თითოეული ლიცენზირებული მენეჯერი სერვისებს უწევს 10-20 შენობას. 2014 წლამდე ლიცენზიას წარმატებულ კანდიდატებს ანიჭებდა მშენებლობის, სივრცითი და საცხოვრებელი მეურნეობის სამინისტრო, თუმცა ეს პრაქტიკა შეიცვალა შიდა სერტიფიცირებით, რომელსაც პოლონეთის უძრავი ქონების ფედერაცია კურირებს.
 
მოლდოვა
შემუშავებულია კანონპროექტი კონდომინიუმების შესახებ. დოკუმენტში ცალკეულ მუხლში არის ჩამოყალიბებული პროფესიონალური მმართველის უფლება-მოვალეობები (მუხლი 25) და მითითებულია, რომ მთავრობის დადგენილებით მოხდება მმართველის ატესტაცია და განხორციელდება ცენტრალური დარგობრივი ორგანოს მიერ, რომელიც კურირებს საცხოვრისის საკითხებს. ეს ამჟამად არის მშენებლობისა და რეგიონალური განვითარების სამინისტრო.
 
უკრაინა
ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანება არის იურიდიული პირი. იმ მრავალბინიან სახლებში, სადაც ბინათმესაკუთრეები არ აყალიბებენ მმართველობის ფორმას, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები კონკურსის წესით ნიშნავენ მმართველებს. 
 
მიმდინარეობს პროფესიონალური მართვის დანერგვის ღონისძიებები. არასამთავრობო ორგანიზაციამ „უკრაინის ექსპერტთა ინტერდისციპლინარული ასოციაცია“ უმაღლესი განათლებისა და პროფესიული კოლეჯების პარტნიორობით, შეიმუშავა სასწავლო მოდულები. ამ ეტაპზე მუშავდება დამოუკიდებელი შეფასების მეთოდები.
 
დღესდღეობით უკრაინაში მოქმედებს 2014 წელს მიღებული კანონი "საბინაო - კომუნალური მომსახურების" შესახებ («ЖКУ»). ახალი კანონი შემუშავებულია და მიღებულია პირველი მოსმენით უმაღლესი რადის მიერ (ე.ი განხილულია და მიღებულია, როგორც საფუძველი), მაგრამ მე-2 მოსმენით - ჯერ კიდევ არა. ახალი კანონით (უკრაინის კანონი «ЖКУ» № 1581-დ) იგეგმება განისაზღვროს ცნება, როგორიცაა "საცხოვრებელი სახლის მართვა" და განიმარტება "მმართველი".  ამ  კანონით, ასევე განიმარტება  მმართველის პროფესიონალური მომზადებისა და კვალიფიკაციის მოთხოვნები. ასევე, იგეგმება    დარეგულირდეს ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანებების თავმჯდომარეების მინიმალური საბაზისო სწავლების საკითხი. ამ შემთხვევაში, ცალკე  კანონი სწავლების შესახებ არ არის გათვალისწინებული. თუმცა, მას შემდეგ, რაც მიღებულ იქნება ახალი კანონი "საბინაო მომსახურების" შესახებ, ატესტაციის მოთხოვნები და მისი შესრულების წესი უნდა დარეგულირდეს უკრაინის მინისტრთა კაბინეტის  დადგენილებით. ამჟამად მუშავდება მსგავსი დადგენილება.
 
უახლოეს მომავალში, მოსალოდნელია შემუშავდეს და დამტკიცდეს პროფესიონალური სტანდარტი პროფესიისა “მრავალბინიანი სახლის(სახლების ჯგუფის) მენეჯერი" (მმართველი)", რომლითაც ასევე მოსალოდნელია განისაზღვროს "მმართველის" კვალიფიკაციის საფეხურები (კატეგორიები). სწორედ ამ მიმართულებით, უკრაინის რეგიონალური განვითარების, მშენებლობისა და საბინაო კომუნალური მეურნეობის სამინისტროსა (რეგიონალური სამინისტრო) და სოციალური პოლიტიკის სამინისტროსთან თანამშრომლობენ პროფილური და ექსპერტული ორგანიზაციები, მათ შორის, საზოგადოებრი კავშირი "უკრაინის ექსპერტთა ინტერდისციპლინარული ასოციაცია" (ЭМАУ).
 
აკადემიური კომპეტენცია, ანუ საგანმანათლებლო კვალიფიკაცია ამ სპეციალობით შეიძლება მიღებულ იქნას ფორმალური განათლების სისტემაში (ბაკალავრის/სამაგისტრო ხარისხი, გადამზადებება, თუ კანდიდატს უკვე მიღებული აქვს უმაღლესი განათლება). მათ, ვისაც არ აქვთ მიღებული უმაღლესი განათლება, შესაძლებლობა ექნებათ დაესწრონ სპეციალიზირებულ სასწავლო კურსებს იმავე პროგრამით. იგივე პროგრამა იქნება შეთავაზებული უკრაინის დასაქმების სამსახურის სასწავლო ცენტრის მიერ (სულ 11 ცენტრი ქვეყნის მასშტაბით). მიუხედავად იმისა, თუ გავლილი სწავლების ფორმისა და ადგილისა, პრეტენდენტებს მათი პრაქტიკული კომპეტენტურობის აღიარების შესაძლებლობა ექნებათ სამომავლოდ "საკვალიფიკაციო სერტიფიკატის" მიღების პერსპექტივით, საკვალიფიკაციო გამოცდის ჩაბარების შემთხვევაში. ანუ, ნებაყოფლობითი სერტიფიცირების სისტემაში.
 
როგორც წესი, ასეთი რთული და კომპლექსური პროფესიისათვის საკვალიფიკაციო სერტიფიკატი  გაიცემა სერტიფიცირების დამოუკიდებელი ორგანოს მიერ, რომელიც აკრედიტირებულია უკრაინის აკრედიტაციის ნაციონალური სააგენტოს მიერ (НААУ). 
 
ბელარუსი
ბელარუსში ფუნქციონირებს უძრავი ქონების მართვის საერთაშორისო ასოციაცია (IVIM/МАМН), რომელიც 2010 წელს დაფუძნდა საბინაო ფონდის პროფესიონალიზმის ამაღლების მხარდაჭერისათვის. ასოციაცია აერთიანებს ეროვნულ ასოციაციებს, მმართველთა ეროვნულ ასოციაციებს და გილდიებს და ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობებს ასოციაციის წევრი ქვეყნებიდან, ისევე როგორც საბინაო-კომუნალური მეურნეობის სახელმწიფო საწამროებს, კერძო მომსახურებისა და სამშენებლო კომპანიებს, საგანმანათლებლო დაწესებულებებს, ა.შ. ასოციაცია აწარმოებს დიალოგს და ადვოკატირებას უძრავი ქონების პროფესიონალური მართვის დანერგვისათვის; ამზადებს ახალ კადრებს და ატარებს გადამზადების კურსებს.
 
საქართველო
ზემოჩამოთვლილი მაგალითების საფუძველზე, ნათელია, რომ ყველა მოცემული ქვეყანა უძრავი ქონების პროფესიონალურ მართვას ანიჭებს უპირატესობას. საქართველოში საცხოვრისის პროფესიონალი მმართველის პროფესია შესამუშავებელია განათლების ეროვნული კვალიფიკაციების ჩარჩოში. შესამუშავებელია მსგავსი პროფესიის პრეტენდენტთა მიღებული გამოცდილებისა და სწავლის აღიარების მეთოდები და საშუალებები (გამოცდა, სერტიფიცირება). გარდა ამისა, საქართველოს კანონში „ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის შესახებ“ საჭიროა ასახულ იყოს ბ.მ.ა.-ების პროფესიონალი მმართველის შესახებ მუხლი.  ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის კანონში ცვლილებების შეტანისა და დახვეწის მიზნით საჭიროა საჯარო დისკუსიის წარმოება სამთავრობო, არასამთავრობო სექტორისა და მოქალაქეების ჩართულობით. 
 
გარდა პროფესიონალური მართვისა, ყველაზე მნიშვნელოვანი სიახლეები, რაც დასანერგია მრავალბინიანი სახლების (და ზოგადად, საცხოვრისის) მართვის შემთხვევაში, შემდეგია:
საცხოვრისის დაზღვევა 
სარეზერვო დანაზოგისა და სარემონტო ფონდის შექმნა
საცხოვრებელი შენობის ტექნიკური გამართულობის პერიოდული რევიზია
გადაწყვეტილების მიღების ლეგიტიმაციის გაზრდა (თავმჯდომარესთან ერთად ორი მოწმის -  „რწმუნებულის“ მიღებულ გადაწყვეტილებებზე)
ენერგოეფექტურობა (საკანონმდებლო ბაზა და მისი განხორციელება)
ბარიერების გარეშე საცხოვრებელი გარემოს უზრუნველყოფა
 
გამოყენებული ლიტერატურა
1. საქართველოს კანონი „ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობის შესახებ“ 2007 წ. 
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/19798
2. ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი, 2014 (კონსოლიდირებული, 2017) https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2244429
3. ქ. თბილისის ბიუჯეტი, 2017 წლის გეგმა: http://www.tbilisi.gov.ge/page/43
4. კანონი საცხოვრებელი საკუთრების უფლების შესახებ (Wohnungseigentumsgesetz – WEG. გერმანულად: https://www.gesetze-im-internet.de/woeigg/WEG.pdf, რუსულად: http://faq.germany.ru/wohnung.db/items/14.html?op=
5. ბინაში საერთო საკუთრების გაყოფის დეკლარაცია  (Teilungserklärung), 1998 წ. 19 მაისს ნოტარიუს ბერნდომ ზენგერის შედგენილი დეკლარაცია. პროექტის შიდა დოკუმენტი. 
რეზიდენტული უძრავი ქონების მართვა:
6. გერმანიის გამოცდილება: http://jildom.com/konsultant/stranicza/nemeczkij-opyit-upravleniya-zhilyom.html 
7. ლატვიის გამოცდილება: http://jildom.com/konsultant/stranicza/латвийский-опыт-управления-жильём.htm (2016 წ. ივნისი)
8. პოლონეთის გამოცდილება: http://jildom.com/konsultant/stranicza/polskij-opyit-upravleniya-zhilyom.html (2016 წ. ივნისი)
9. უკრაინის გამოცდილება: http://jildom.com/konsultant/stranicza/управление-жильём-в-украине.html (2016 წ. ივნისი)
10. კონდომინიუმების შესახებ მოლდოვის კანონპროექტი: http://www.particip.gov.md/public/documente/134/ro_1899_Proiect-lege-ru.pdf
11. ლატვიის ეკონომიკის სამინისტროსთან შექმნილი  საცხოვრისის მმართველთა რეესტრი: https://bis.gov.lv/bisp/
12. პროექტ “HOME”-ის ფარგლებში დაგროვილი ინფორმაცია
 
სტატია შემუშავდა ევროკავშირის მხარდაჭერილი პროექტის „გზად საბინაო სექტორის რეფორმებისკენ: ბინათმესაკუთრეთა გაერთიანებების პოტენციალის ამაღლება აზერბაიჯანში, ბელარუსში, მოლდოვას, უკრაინასა და საქართველოში“ ფარგლებში,  არასამთავრობო ორგანიზაციის -  საქველმოქმედო ჰუმანიტარული ცენტრი „აფხაზეთის“ მიერ. აღნიშნული პროექტი 2015 წლიდან  გერმანული არასამთავრობო ორგანიზაცია "ინიციატივა საბინაო მეურნეობა აღმოსავლეთ ევროპაში" (IWO)-ს მიერ აღმოსავლეთ პარტნიორობის 5 ქვეყნის პარტნიორ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობით ხორციელდება. დოკუმენტი არ გამოხატავს ევროკავშირის ოფიციალურ პოზიციას.

ქუთაისი
Tel.: + 995 431 24 16 51
E-mail: kutaisi@chca.org.ge

თბილისი
Tel.: +995 571 721 721
E-mail: pm@chca.org.ge

გორი
Tel.: +995 370 27 34 84
E-mail: gori@chca.org.ge

ზუგდიდი
Tel.: +995 415 25 19 21
E-mail: zugdidi@chca.org.ge

Where We Work

Georgian CHCA